Apr 9, 2010
Phân tách dữ liệu của bạn khỏi Windows XP
Một ngày đẹp trời nào đó, bạn không thể khởi động được Windows XP nữa,nhưng lại không thể tự khắc phục cho nó hoạt động trở lại được, bạn đã
nhờ một người có vẻ thành thạo đến sửa chữa giúp bạn, anh ta loay hoay
một hồi, vã mồ hôi rồi bảo, cài lại. Vẫn không được, anh ta lẩm bẩm
"cài mới". Thế rồi Windows cũng đã khởi động được lên, nhưng...các dữ
liệu và thiết đặt cũ của bạn đã biến mất hết.
Cảnh tưởng
tượng đó không là tưởng tượng, tôi đã gặp nhiều lần như vậy, nhưng kịch
bản không hẳn như trên mà có thể là người sử dụng tự thực hiện, hoặc
chính những quản trị mạng của cơ quan bạn lạnh lùng ghost lại bộ
Windows của bạn để tiết kiệm thời gian của anh ta.
Lỗi là ở chỗ: Bạn đã không sao lưu lại dữ liệu, hoặc đơn giản hơn, bạn chứa dữ liệu trên phân vùng cài đặt hệ điều hành.
Thông
thường thì Windows sẽ được cài đặt trên phân vùng đầu tiên của ổ đĩa
(được gán ký hiệu là C) nếu như không có những thay đổi so với mặc định
hoặc không cài đặt song song vài hệ điều hành. Tất cả các dữ liệu làm
việc của bạn cũng mặc định được đặt tại phân vùng C này nếu như bạn
không có sự thay đổi so với mặc định.
Nếu như máy tính của bạn
có từ hai phân vùng trở lên (tôi nói điều này vì nhiều máy tính nguyên
chiếc chỉ có duy nhất một phân vùng) tôi khuyên bạn điều này: Hãy
chuyển toàn bộ dữ liệu, thiết đặt của bạn sang phân vùng còn lại của ổ
cứng.
Nói như thế thì đơn giản, có thể ai cũng hiểu, cần gì viết
dài dòng thế này. Nhưng thực tế là bạn có thể chuyển dữ liệu sang phân
vùng còn lại, hoặc sao lưu hàng ngày bằng các thiết bị nhớ USB flash.
Đúng vậy. Nhưng những gì tôi viết ở đây thì lại có những sự chuyển
nhiều dữ liệu, thiết đặt mặc định của hệ điều hành hơn là những dữ liệu
thường thấy của bạn. Những hành động chuyển đổi vị trí lưu trữ dưới đây
tuy rất dễ thực hiện, ai cũng có thể làm được qua một vài hướng dẫn
hoặc hình ảnh minh hoạ, nhưng tôi muốn định hướng việc chuyển đó mới là
cốt lõi của bài này.
Chuyển thư mục My Documents
Mặc
định thì tất cả các phần mềm được tích hợp sẵn trên Windows, các phần
mềm của hãng thứ ba thường lưu trữ thành quả làm việc của bạn ở My
Documents, như vậy thì đây là một thư mục khá quan trọng đối với dữ
liệu thành quả làm việc của bạn.
Ở Windows 9X, thư mục My
Documents nằm ở ngay thư mục gốc, có nghĩa là chúng có đường dẫn thường
là C:\My Documents\ tuy nhiên, ở họ Windows NT thì thư mục này lại nằm
ẩn tít sau một loạt thư mục khác. Ví dụ:C:\Documents and Settings\Tên
người dùng\ (Trong đó tên người dùng là tên đăng nhập của bạn vào
Windows).
Cho dù mỗi lần bạn ghi lại thành quả của mình dưới một
thư mục khác hoặc một phân vùng khác, thì có nhiều khi bạn vẫn quên,
kết quả lại được đặt trên phân vùng C, như vậy thì nếu xảy ra sự cố với
Windows như trên, bạn sẽ mất hết dữ liệu.
Vậy là việc chuyển hẳn
thư mục này sang một phân vùng khác là tốt hơn cả. Nếu chẳng may phải
cài đặt lại hệ điều hành, bạn vẫn có thể thực hiện thiết lập lại cho
thư mục My Documents tới đường dẫn mới, và tất cả dữ liệu vẫn còn
nguyên cho dù bạn thay đổi tên người đăng nhập vào hệ điều hành.
Làm
cách này đơn giản đến không ngờ: Bạn chuột phải vào thư mục My
Documents trên Desktop, chọn Properties, bấm vào nút "Move.." để chuyển
đổi thư mục này đến một phân vùng khác với phân vùng cài đặt hệ điều
hành. Thư mục mới bạn đặt tên thế nào cũng được, chỉ cần bạn dễ nhớ đến
nó để có thể lần cài đặt lại hệ điều hành kế tiếp có thể chỉ đến địa
chỉ đó để thiết lập lại.
Sau khi thực hiện điều này thì tất cả
các dữ liệu đang có ở My Documents sẽ được chuyển sang một thư mục mới
tuy nhiên tên hiển thị trên Desktop của bạn vẫn như cũ, như chưa từng
có gì xảy ra.
Chuyển Favorites
Nếu bạn quen dùng
trình duyệt được cài đặt sẵn vào Windows XP là Internet Explorer thì
bạn sẽ nhận thấy Favorites rất quan trọng. Nó là nơi lưu trữ các đường
dẫn tới các website mà bạn quen dùng để bạn có thể chỉ cần vài thao tác
chuột là có thể duyệt trang web đó. Nếu bạn không biết điều này? Tôi
không ngạc nhiên, bởi vì tôi gặp nhiều người như vậy, họ ghi địa chỉ
trên một cuốn sổ để rồi mỗi lần truy cập lại gõ đi gõ lại vào trình
duyệt. Không có gì đáng trách, bởi họ chưa biết tận dụng nó mà thôi,
mới đầu tiên tôi cũng như vậy mất vài tháng trời liền.
Số lượng
tập hợp các địa chỉ trong Favorites lớn có thể là thành quả suốt một
thời gian của bạn, nếu nó bị mất, sẽ rất phiền toái. Để lưu lại, bạn có
thể thực hiện theo hai cách sau:
Copy chúng lại
Copy
thì rất dễ, bạn chỉ cần mở một cửa sổ Explorer bất kỳ, ở mỗi chúng cũng
đều có một mục Favorites phía trên (như một sự liên thông với Internet
Explorer hoặc một trình duyệt mặc định khác mà bạn quen dùng). Rồi rê
chuột xuống một thư mục bất kỳ, chuột phải, chọn open. Sau đó lên một
cấp độ thư mục, bạn sẽ thấy thư mục Favorites hiện giờ đang nằm ở đâu.
Copy toàn bộ chúng lại để dán (paste) vào một thư mục mà bạn muốn sao
lưu.
Sau này, nếu có hỏng Windows, bạn chỉ cần copy ở chỗ sao lưu, và dán đè vào thư mục trên là được.
Dùng TweakUI để di chuyển các thư mục mặc định
Cách
trên đơn giản, dễ làm nhưng lại chỉ lưu được những nội dung tại thời
điểm bạn sao lưu, còn sau quá trình sao lưu đó bạn lại thêm nhiều địa
chỉ mới, và như vậy thì có thể những địa chỉ mới bị mất đi nếu như bạn
chưa kịp tiếp tục sao lưu.
Để thực hiện việc chuyển đổi vị trí
chứa thư mục này (giống như làm với My Documents đã nói ở trên, tức là
chuyển vị trí chứa), bạn có thể dùng phần mềm TweakUI để thực hiện (nơi
chứa liên kết tải xem ở phần dưới cùng của bài).
Chạy TweakUI,
vào phần My Computer, tiếp đến Special Folders, ở đây bạn thấy có thể
thay đổi rất nhiều thư mục mặc định của Windows sang các phân vùng khác
ở thư mục khác. Ở đây tôi đang nói về Favorites, bạn chọn ở hộp lựa
chọn thả xuống đúng mục Favorites, rồi bấm vào nút Change Location ở bên phải sau đó chỉ việc chỉ đến thư mục mới mà bạn lựa chọn ở phân vùng khác.
Quên
chưa nói với bạn rằng, hành động này lại khác so với việc chuyển đường
dẫn như đã làm đối với My Documents ở trên, bởi vì nó không tự động sao
chép toàn bộ nội dung thư mục Favorites sang vị trí mới, mà chỉ là
thiết lập lại địa chỉ trong Registry sang một chỗ mới mà thôi. Vậy có
nghĩa rằng trước khi làm điều này bạn cần thực hiện phần trên "Copy
chúng lại" và dán các nội dung đang tồn tại vào thư mục mà bạn lựa
chọn. Chỉ khi nào bạn mới dùng Favorites thì nó chưa có nhiều nội dung
mà thôi.
Nếu như Windows bị hỏng, chỉ cần cài đặt TweakUI và
thực hiện như trên, có nghĩa là làm lại mà không có sự copy thư mục
Favorites - chỉ việc chỉ đến địa chỉ đã chứa thư mục Favorites là bạn
lại có thể tiếp tục sử dụng chúng mà không cần phải nhập vào từng địa
chỉ từ đầu.
Lưu các thiết lập của phần mềm Microsoft Office
Đây
chỉ là lưu thôi nhé, chắc là rồi thì cũng có cách chuyển, nhưng mà tôi
chưa tìm ra (nếu bạn tìm ra, bạn hãy chia sẻ với tôi nhé, hãy viết vào
phần bình luận dưới bài này). Lưu thì cũng chỉ là lưu tại các thời điểm
nhất định mà thôi.
Tại sao lại phải lưu, thường thì những thiết
đặt của bạn như: khổ giấy in (rất cần thiết đặt lại là A4 bởi chúng mặc
định là letter, mà các máy in và thói quen ở Việt Nam lại sử dụng giấy
A4 là chính, nhiều người quên điều này khiến cho họ soạn thảo văn bản
một kiểu, nhưng in ra lại một khác mà không hiểu vì sao - chỉ vì chúng
cố muốn vừa vặn khổ giấy thiết đặt), các chế độ gõ tắt (nhiều người xây
dựng một hệ thông các từ viết tắt trong AutoCorrect, nhưng cài lại
Windows thì lại mất sạch), và các thiết đặt khác mang tính cá nhân.
Ở
Office 2003, bạn vào Start/Program Files/Microsoft Office
Tools/Microsoft Office 2003 Save My Settings Wizard (hình minh hoạ) để
mở phần "Save My Settings Wizard" ở đây bạn thực hiện theo trình thuật
sĩ để tiến hành. Bấm Next, có hai lựa chọn: "Save the settings from this machine" và "Restore previously saved settings to this machine", bạn chọn "Save..." để lưu lại thiết đặt, còn phần Restore dành cho việc khôi phục lại. Sau phần này bạn bấm Next.
Phần "File save settings to"
để bạn lựa chọn khu vực lưu lại dữ liệu thiết đặt của Office. Bạn có
thể đặt ở bất kỳ nơi nào trên ổ cứng máy tính, và có thể thay đổi lại
tên tập tin sao lưu (ví dụ bạn có thể đặt thêm các tham số về ngày
tháng sao lưu chẳng hạn) nhưng cũng như ý định ban đầu là không đặt lại
ở phân vùng cài đặt hệ điều hành Windows XP.
Sau khi bấm Finish,
bạn chờ thuật sĩ này lưu lại các thiết đặt, vậy là hoàn tất. Lưu ý rằng
sự sao lưu này bạn nên thực hiện vài tuần một lần để có thể cập nhật dữ
liệu sao lưu mới được thiết đặt theo thời gian.
Chuyển rồi, sau đó thì sao?
Sau
khi bạn đã thực hiện tất cả các bước trên, có nghĩa là bạn có thể yên
tâm với việc sử dụng máy tính. Nhưng nếu máy tính bị sự cố, không khởi
động được Windows XP mà bạn lại muốn làm việc ngay, không phải chờ đợi,
cài đặt gì mất thời gian?
Tôi thì thường dùng phần mềm Ghost để
tạo một bản sao lưu lại hệ điều hành của mình. Chẳng may nếu sự cố gì
đó thì chỉ việc phục hồi (restore) ảnh ghost trở lại phân vùng chính đã
cài đặt hệ điều hành. Lúc đó thời điểm của việc cài đặt hoàn toàn như
quay trở lại, nhưng dữ liệu của mình thì lại hoàn toàn như vừa mới làm
việc trong lần cuối cùng trước khi bị hỏng hệ điều hành. Cách này ưu
thế hơn hẳn các phần mềm sao lưu dữ liệu hoặc chính tính năng System
Restore vốn được tích hợp sẵn vào Windows từ khi có Windows Me. Phần
mềm của hãng thứ ba để thay thế ư ? Theo ý nghĩ chủ quan của tôi thì
vẫn chưa tối ưu được như cách này bởi vì chúng chỉ tạo tại một điểm, và
nếu chúng có giám sát theo thời gian thực để sao lưu thì vẫn sẽ có
nhược điểm: Làm chậm hệ thống, hoặc là sự restore tại thời điểm ngay
khi trước đó, vẫn có thể bị lây nhiễm virus.
Nói thêm về phần mềm Ghost:
Phần
mềm này của hãng Symantec, Đây là một phần mềm không thể thiếu cho
người thành thạo với các hệ điều hành của Microsoft. Nó thông dụng đến
nỗi "ghost" có thể đã được nhiều người dùng như một động từ (tương tự
từ "google" vậy - đã trở thành một từ chỉ sự tìm kiếm bởi sự thành công
của hãng này). Nếu bạn chưa biết về ghost, bạn có thể tìm hiểu về nó
thông qua google (áp dụng luôn, có nghĩa là tìm kiếm thông qua máy tìm
kiếm-cho dù là của hãng Google hay khoong^^), bởi vì nó đã quá nhiều
trên Internet, tôi mà viết lại thì thật là buồn cười. Chỉ có điều rằng,
tôi viết cái gì cũng nhìn nhận trên quan điểm một người chưa hiểu biết
gì về điều định viết, nên có thể nó phù hợp với bạn hơn.Còn
với Linux thì sao? Tôi chưa hiểu lắm và cũng chưa thử ghost với hệ điều
hành này, nhưng tôi nghĩ là nó không thực hiện ghost các phân vùng và
swap của hệ điều hành này, phán đoán thế thôi.Nếu bạn
muốn đọc thêm về phần mềm Ghost cũng như các phương thức thực hiện đối
với nó, tôi có riêng một bài nói về điều đó. Mời bạn xem tại đây.
Tạo
ảnh ghost lúc nào mới là quan trọng, tôi thì thường làm thế này: Ngay
sau khi cài đặt hệ điều hành, vào được Internet là tôi ghost luôn một
lần. Hình ảnh đầu tiên này được lưu trữ cẩn thận trên đĩa DVD (phải đĩa
DVD mới đủ chứa đấy nhé). Tất cả các thay đổi sau này đều phụ thuộc vào
nó mà.
Tạo ảnh ghost lần thứ hai sau khi bạn cài đặt hoàn toàn
các phần mềm cơ bản mà bạn thường xuyên sử dụng để có thể giúp bạn làm
việc được một cách bình thường cho công việc của bạn. Không nên cài đặt
các phần mềm "râu ria, lặt vặt" không cần thiết khác trong giai đoạn
này bởi vì chúng thì cài đặt sau, ví dụ như các phần mềm IM, trình
duyệt, phần mềm nghe nhạc...Những phần mềm nhỏ này không ngại vấn đề
dung lượng tập tin ghost, mà là chúng rất dễ trở thành lỗi thời ở thời
điểm khôi phục (restore) lại hệ thống.
Hạn chế của phương pháp
Điểm
hạn chế nhất của phương pháp này là nó không chống lại được sự mất dữ
liệu nếu bạn bị hư hỏng toàn bộ ổ cứng - có nghĩa là sự hư hỏng vật lý
hay một cách nào khác đó khiến cho tất cả dữ liệu của bạn biến mất bởi
các lý do chủ quan cũng như khách quan trong quá trình sử dụng. Để khắc
phục hạn chế này thì bạn nên sao lưu toàn bộ dữ liệu quan trọng của bạn
mà đã chứa ở thư mục trên phân vùng còn lại được nói ở trên.
Để
sao lưu, cũng lại có một phần mềm tự động sao lưu hàng ngày cho bạn (đỡ
phải nhớ đến nó) vào USB hay qua mạng nội bộ. Hy vọng bài sau tôi sẽ
giới thiệu về phần mềm Second Copy để làm điều này một cách thuận tiện
và chuyên nghiệp nhất - trong lúc chờ đợi (nếu quả thực bạn muốn vậy),
xin hãy tìm kiếm phần mềm này trước và thử sử dụng nó. Lưu ý rằng phần
mềm Second Copy không miễn phí.
Nguồn:http://minhlinh36.blogspot.com